گلخانه انواع مختلفی دارد. هر کدام از این سازه‌ها کارایی و ویژگی‌های خاص خود را دارند. به طور کلی پر کاربرد ترین انواع سازه گلخانه در ایران، دو طرح کمانی و قلهای هستند.
در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با انواع سازه گلخانه در سراسر جهان آشنا کنیم.
انواع سازه گلخانه با توجه به شرایط اقلیمی طراحی می‌شوند. آن‌ها شکل‌های متفاوتی دارند که از نظر شیب و اندازه متفاوت هستند؛ اما به طور کلی همه آن‌ها برای گرفتن حداکثر نور خورشید و پوشش بیشتر زمین با کمترین هزینه ممکن طراحی می‌شوند.
در ادامه متن انواع سازه گلخانه را فهرست کردیم تا در ادامه به طور مفصل به آن‌ها بپردازیم.
- گلخانههای تونلی
- گلخانههای سیرکولار
- گلخانههای قلهای (شیروانی)
- گلخانههای گاتیگ (اسپانیایی)
- گلخانههای آموزشی
- گلخانههای تحقیقاتی
- گلخانههای تفریحی
- گلخانههای تجاری
- گلخانههای یک طرفه
- گلخانههای نیمه دو طرفه
- گلخانههای دو طرفه
- گلخانه کمانی یا منحنی
گلخانههای تونلی
گلخانه تونلی دیواره‌های عمودی و مجزا ندارد. این سازه از همان نقطه اتصال به زمین به صورت منحنی خارج می‌شود. منحنی سقف گلخانههای تونلی، می‌تواند کامل یا زاویه‌دار باشد. در ساخت این نوع گلخانه، بیشتر از لوله‌های گالوانیزه استفاده می‌کنند تا هنگام ساخت و ساز به پایه‌های بتنی احتیاج نداشته باشند. این نوع سازه گلخانه، تقریبا ارزان‌‌تر از انواع دیگر است.
ویژگی جالب آن این است که به سرعت نصب می‌شود و به سبب تونلی بودن، مقاومت بالایی دارد. افزون بر این موارد، تونلی بودن آن امکان جذب نور زیادی را توسط گیاهان فراهم می‌کند. در گلخانه تونلی می‌توان انواع دیگر از سازه‌ها را طراحی کرد؛
این سازه‌ها عبارت اند از :
- کوآنست
- کوآنست پایه دار
- تونلی پیوسته
- قوس گوتیک
- گوتیک پایه دار
- کوآنست دیزاین چین
گلخانههای سیرکولار
گلخانه سیرکولار دارای سقف کمانی کامل اما دیواره‌های عمودی است. این نوع گلخانه بیشتر در مناطق گرمسیر ساخته می‌شوند؛ چرا که در برابر وزش بادهای شدید، مقاوم است. کشت صیفی جات در گلخانه سیرکولار بسیار مناسب است؛ زیرا امکان سکوبندی در آن وجود ندارد.
این گلخانه به علت مقاومت زیاد در برابر باد، آب (باران شدید) و برف، محبوبیت زیادی دارد.
گلخانههای قلهای یا شیروانی
گلخانه قلهای، دارای سقف‌هایی با شیب و دیواره‌های عمودی است. این نوع سازه گلخانه در برابر برف بسیار مقاوم است که هزینه احداث آن را نسبت به سایر گلخانه‌ها بیشتر می‌کند. قابلیت انتقال نور بالا از دیگر مزایای استفاده از گلخانه شیروانی است که این قابلیت را دارد تا بیشترین میزان نور را به داخل گلخانه وارد کند.
البته توجه کنید که این نوع در مناطق گرمسیر و خصوصا در فصل تابستان زیاد کاربرد ندارد. به همین سبب در مناطق سردسیر رواج دارد.
گلخانه‌ای شیشه‌ای
گلخانه شیشه‌ای نوعی از گلخانههای شیروانی است که فقط برای مصارف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هزینه ساخت این نوع گلخانه بسیار بالا است و استفاده از آن در ایران زیاد مقرون به صرفه نخواهد بود.
گلخانههای گاتیک (اسپانیایی)
گلخانه گاتیک تلفیقی از گلخانه قلهای و سیرکولار است که سقف آن مانند یک کمان زاویه دار است. گاتیک، یکی از قدیمی ترین و محکم ترین سازه‌های مهندسی است و محبوبیت زیادی دارد. نمای آن نیز مانند گلخانههای کلاسيک است ولی بسیار حرفه ای و به‌روز کار می‌کند.
ساخت و استفاده از گلخانههای گاتیک بسیار مقرون به صرفه است و سبب افزایش کیفیت گیاهان خواهد شد. در این گلخانه می‌توان از سیستم‌‌های مکانیکی و پیشرفته برای پرورش و کشت گیاهان استفاده کرد.
گلخانههای گاتیگ مقاومت بالایی در برابر وزش شدید باد و بارش سنگین برف دارند. به دلیل داشتن سقف کمان دار، امکان جاری شدن قطرات آب حاصل از باران در آن‌ها وجود دارد.
این کمان باعث ارتفاع بیشتر در خط الرأس مرکزی ساختمان گلخانه خواهد شد تا محیط مناسب برای پرورش محصولاتی که رشد طولی دارند، مهیا باشد.
مزایای استفاده از گلخانه گاتیک:
- بهره گیری مناسب از نور خورشید
- تهویه و سیرکولاسیون هوا به صورت استاندارد
- دوام بالا
- نهایت زیبایی در طرح آن
- قابلیت کنترل آسان تر المان هایی چون دما، رطوبت و … در آن
- توانایی تفکیک به گلخانه به بخش های متعدد
- مقرون به صرفه بودن
انواع سازه گلخانه بر اساس کاربرد
انواع سازه گلخانه بر اساس کاربرد به صورت زیر است:
- گلخانههای آموزشی
- گلخانههای تحقیقاتی
- گلخانههای تفریحی
- گلخانههای تجاری
گلخانههای آموزشی
همانطور که از اسم این نوع گلخانه معلوم است، برای آموزش دادن به دانش‌آموزان و یا دانشجویان استفاده می‌شود. در این نوع گلخانه‌ها، مراحلی مانند کاشت، داشت و یا برداشت آموزش داده خواهد شد.
تمام تجهیزات گلخانه در آن وجود دارد و از این لحاظ هیچ نقصی در آن دیده نخواهد شد. خوب است بدانید که برای پوشش این گلخانه آموزشی، اغلب از شیشه و یا پلی‌کربنات استفاده می‌کنند.
گلخانههای تحقیقاتی
از نام این نوع سازه همچنان مشخص است که چه کاربرد و مزیتی دارد. این نوع سازه را برای انجام بعضی تحقیقات کشاورزی یا بهبود ساختار ژنتیکی گیاهان، طراحی کردند تا محیط مناسبی برای دانشمندان فراهم کنند.
گلخانههای تفریحی
گلخانههای تفریحی، کوچک هستند و هزینه ساخت آن‌ها کمتر از دیگر گلخانه‌ها خواهد بود. این گلخانه‌ها برای پرورش گیاهان و درختچه‌های زینتی بسیار کاربرد دارند و می‌توان آن‌ها را در ملک‌های شخصی نصب کرد.
طراحی گلخانههای خانگی و تفریحی بسیار آسان است و می‌توانید فقط با مشاهده چند آموزش درباره سازه و ساختمان گلخانه، یکی از انواع سازه گلخانه را بسازید.
گلخانههای تجاری
این گلخانه‌ها چون برای تجارت کردن کاربرد دارند، معمولا در متراژ بسیار بزرگ طراحی می‌شوند تا برای کسب درآمد، کشت و پرورش محصول به صورت مناسب استفاده شوند. شما می‌توانید انواع میوه‌ها را در تمام فصول سال در این گلخانه‌ها پرورش دهید.
تقسیم بندی گلخانه از نظر شکل و طرح آن
انواع سازه گلخانه را می‌توان از نظر شکل خارجی، وسعت و موادی که در ساخت آن به کار می‌روند، تقسیم بندی کرد.
از نظر شکل خارجی، گلخانه‌ها به چهار دسته گلخانه یک طرفه، دو طرفه، نیمه دو طرفه و کمانی یا منحنی تقسیم بندی می‌شوند.
گلخانههای یک طرفه
گلخانه یک طرفه یعنی از یک جهت نور آفتاب را به طور کامل دریافت کند و از جهت مقابل تا نیمه از مصالح ساختمانی پر شود. وقتی گلخانه‌ها در کنار دیوار ساخته شوند؛ معمولا به یک گلخانه یک طرفه تبدیل می‌شوند. نیمه دیگر گلخانه نیز از جنس شیشه است.
گلخانه نیمه دو طرفه
در گلخانه نیمه دو طرفه، گلخانه می‌تواند از نور آفتاب برخوردار شود و از جهت مقابل که تا نیمه از مصالح ساختمانی پر شده، فقط تا نیمه دیگر سازه نور آفتاب را جذب می‌کند. آن‌ها نیز اغلب در کنار دیوار ساخته می‌شوند و نیمه دیگر آن‌ها از جنس شفاف شیشه است. این گلخانه‌ها شرقی – غربی هستند. دارای پنجره تاشو در سقف خود هستند که کمک می‌کند تا در تابستان با باز کردن آن‌ها دما کاهش یابد.
گلخانه دو طرفه
گلخانه دوطرفه از هر دو جهت خود از نور آفتاب بهره‌مند می‌شود. این نوع این برای کشت و پرورش اغلب محصولات مناسب هستند. دو طرفه بودن آن سبب شده که کاملا از جهت نور و درجه حرارت آن بتوان بهره برد.
در گلخانه دو طرفه، دیواره‌های جانبی عمودی بوده و سقف آن مانند یک مثلث است. جهت این نوع سازه، شمالی و جنوبی است.
گلخانه کمانی یا منحنی دار
گلخانه کمانی در تمام ساعات روز آفتاب گیر است. به علت کف شاسی بندی شده ای که دارند، مستقیما کشت و کار محصول در کف آن صورت می‌گیرد. متاسفانه امکان نصب سکو در آن‌ها وجود ندارد و اغلب کشت و برداشت صیفی جات در این گلخانه‌ها انجام می‌شود.
در آخر
گلخانه یک محیط بسیار حساس است که باید هنگام ساخت آن درباره انواع سازه‌های آن اطلاعات داشت. این اطلاعات به ما در ساخت یک گلخانه مناسب بسیار کمک می‌کند.
به طول کلی گلخانه‌ها بر اساس کاربرد، ساختار و ظاهر، نوع پوشش و نوع تولید محصول انواع مختلفی دارند.
در آخر امیدواریم که از این مقاله در سایت سپید الوند نهایت استفاده را برده باشید.
بسیار عالی و اموزنده سپاس از شما