گلخانه صنعتی فضایی است که با اسکلت و یک پوشش شفاف ساخته می‌شود. از این گلخانه به منظور پرورش انواع گل‌های زینتی، سبزیجات،‌ صیفی‌جات و دیگر گیاهان استفاده می‌شود. مزیت استفاده از گلخانه صنعتی،‌ عدم محدودیت این گلخانه به زمان و مکان است. یعنی می‌توان شرایط را برای رشد هر گیاهی در فصول مختلف فراهم کرد.

گلخانه‌ها عموما فضایی تشکیل شده از اسکلت‌بندی فلزی و پوششی مناسب برای ورود و خروج نور هستند. استفاده از گلخانه صنعتی برای پرورش گیاهان مختلف به خصوص محصولات کشاورزی بسیار پرکاربرد است. این گلخانه‌ها که با نام گلخانه تجاری نیز شناخته می‌شوند، در متراژ وسیع و توسط سازه‌های فولادی ساخته می‌شوند. گلخانه‌ صنعتی مزایا و کارکردهای زیادی دارد. در این مقاله از سایت سپید الوند قصد داریم تا شما را با مراحل ساخت و توسعه یک گلخانه صنعتی آشنا کنیم. دقت کنید که برای احداث چنین گلخانه‌ای، نیاز به سرمایه اولیه خواهید داشت؛ چراکه گلخانه صنعتی،‌ برخلاف دیگر گلخانه‌ها، نیازمند فضایی بسیار گسترده‌تر است.

انواع گلخانه‌ صنعتی و ویژگی‌های آن‌ها

گلخانه‌ها با توجه به ویژگی‌ها و کاربرهایشان، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در هرکدام از این گلخانه‌ها، تجهیزات متفاوتی با توجه به گیاه و روش کشت آن وجود دارد. در ادامه به معرفی بعضی از انواع گلخانه‌های صنعتی می‌پردازیم.

  • گلخانه اسپانیایی؛ پرکاربردترین گلخانه در جهان

این نوع گلخانه، با توجه به کاربرد و نوع پوششی که دارد، از پرکاربردترین گلخانه‌ها در جهان به شمار می‌رود. این گلخانه، بیشتر در کشورهای اسپانیا و ترکیه به کار می‌رود. در این نوع گلخانه، پوشش‌های پلی‌کربنات و پلاستیک در قسمت سقف و دیواره‌ها به کار می‌رود.

  • گلخانه تونلی؛ راهی مقرون‌به‌صرفه برای کشت گیاهان گلخانه‌ای

برای باغبانی قابل برنامه‌ریزی و در وسعت زیاد، متداول‌ترین روش، گلخانه تونلی است. این گلخانه روش ساخت ساده‌ای دارد و برای طراحی و ساخت آن، هزینه کمتری پرداخت می‌شود. این نوع گلخانه برای کشت قارچ، گیاهان و گل‌های زینتی و آپارتمانی، سبزی‌های خوراکی و صیفی‌جات، گیاهان دارویی و دیگر موارد مناسب است.

  • گلخانه پلی‌کربنات با پوششی مقاوم

در سال‌های اخیر، استفاده از پوشش‌های پلی‌کربنات برای دیواره‌ گلخانه‌ها بسیار رایج شده است. این پوشش، با توجه به جنس مقاومی که دارد، در برابر ضربه و تغییرات شدید آب‌وهوایی آسیبی نمی‌بیند. پلی‌کربنات‌ها به صورت شفاف و مات به دو صورت دوجداره و تک جداره موجود هستند. این نوع پوشش در گلخانه، تقریبا ۹۰ درصد نور را از خود عبور می‌دهد و تا ۲۰۰ برابر بیشتر از شیشه نیز مقاومت دارد. پلی‌کربنات به کار رفته در پوشش گلخانه، قابلیت برش‌کاری و سوراخ شدن دارد. این مواد در ابعاد و شکل‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

  • گلخانه هیدورپونیک؛ روشی جدید برای ساخت گلخانه

در این نوع گلخانه‌ها، اساس کار آب است و تغییرات فصلی و آب‌وهوایی چندان تاثیری روی کشت نخواهد داشت. از طرف دیگر، بیماری‌های عفونی خاک نیز به حداقل می‌رسد؛ چراکه با توجه به حرکت چرخشی آب و تصفیه و صرفه‌جویی در مصرف آن، شرایط مناسب برای رشد گیاهان فراهم خواهد شد. در این نوع گلخانه‌ها، علاوه بر کاهش مصرف آب و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، بازدهی و کیفیت محصولات نیز بیشتر می‌شود.

مراحل ساخت یک گلخانه صنعتی چیست؟

گلخانه صنعتی، یک مکان پیشرفته برای کشت گیاهان مختلف در وسعت زیاد است؛ بنابراین راه اندازی یک گلخانه مناسب نیازمند اقدامات مختلفی است. از جمله این اقدامات می‌توان به انتخاب محل مناسب، طراحی اسکلت و بنای گلخانه صنعتی، تجهیزات متناسب با گلخانه، ساخت گلخانه صنعتی بر اساس قوانین موجود و داشتن یک تیم متخصص برای راه اندازی و اداره گلخانه اشاره کرد. در ادامه این مراحل را با جزئیات بیشتری معرفی و بررسی خواهیم کرد.

  • انتخاب محل مناسب برای گلخانه صنعتی

قبل از هرچیز، برای احداث یک گلخانه به یک زمین مناسب و بزرگ نیاز دارید. درست است که در گلخانه صنعتی امکان پرورش هرنوع گیاهی وجود دارد؛ ولی باید در نظر داشت که محل مورد نظر از نظر دسترسی به امکانات مختلف مانند آب،‌ برق و گاز مناسب باشد. همچنین فاصله خوبی از منطقه شهری داشته باشد؛ به نحوی که باعث ایجاد مزاحمت نشود و همچنین دسترسی راحت‌تری به مناطق مختلف شهری داشته باشد. تجهیزات مورد استفاده در گلخانه صنعتی نسبت به گلخانه‌های دیگر بیشتر است؛ بنابراین باید زمین موردنظر به اندازه کافی بزرگ باشد تا تمام این تجهیزات را در خود جای دهد و فاصله قانونی از شهر داشته باشد تا سروصدای آن، مخل آسایش شهروندان نشود.

  • طراحی اسکلت برای گلخانه صنعتی

برای ساخت هر نوع از گلخانه‌، چه سنتی و چه صنعتی، باید از یک نقشه مناسب همراه با مواد و مصالح مقاوم استفاده کرد. برای این کار باید با مهندسین مجرب مشورت کنید.

مواد به کار رفته در اسکلت گلخانه نیز باید به گونه‌ای باشند که به سرعت دچار پوسیدگی نشوند و از مقاومت مناسبی برخوردار باشند. همچنین، در ساخت گلخانه‌های جدید کمتر از شیشه استفاده می‌شود و به جای آن، از ماده دیگری استفاده می‌کنند که کاربرد شیشه را داشته و ماندگاری بالاتری نسبت به شیشه دارد و در مقابل ضربه و تغییرات دمایی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد.

در طراحی و ساخت گلخانه صنعتی، باید به مسائل دیگری از جمله ارتفاع سقف گلخانه، محل قرار گرفتن سازه‌ها در گلخانه، نوع گیاه و محصولات مورد نظر برای کشت، اتاق‌های مناسب برای مدیریت، استراحت کارگران و آزمایشگاه و همچنین محل‌هایی برای قرار گرفتن مواد اولیه و تجهیزات توجه داشت.

  • تهیه تجهیزات متناسب با گلخانه صنعتی

یکی دیگر از مراحل مربوط به احداث گلخانه، خرید تجهیزات مناسب است. برای اینکه یک گلخانه صنعتی با بازدهی مناسب داشته باشیم، نیاز است که تمام تجهیزات مورد نیاز تهیه شود. تجهیزاتی برای اندازه‌گیری اسیدیته آب، غلظت مواد شیمیایی در کودها و حتی تعیین دوز سموم شیمیایی مورد استفاده،‌ باید در گلخانه موجود باشند. همچنین وجود یک آزمایشگاه برای این منظور در کنار گلخانه لازم خواهد بود؛ پس باید تجهیزات آزمایشگاهی نیز در کنار سایر تجهیزات تهیه شوند.

  • ساخت و ساز گلخانه صنعتی براساس قوانین موجود

برای ساخت گلخانه صنعتی، زمینی که برای این امر در نظر گرفته می‌شود، باید غیرمسکونی و خارج از محدوده شهری باشد؛ بنابراین باید طبق قوانین شهری اقدام به ساخت و ساز گلخانه صنعتی کرد.

  • یک تیم متخصص برای کار در محیط گلخانه صنعتی

برای اداره یک گلخانه صنعتی، باید تیمی متخصص در زمینه‌های کوددهی، بذرشناسی، مراحل کاشت، داشت و برداشت در اختیار داشته باشید. در واقع به مهندسین کشاورزی در گرایش‌های مختلف از جمله باغبانی، گیاه پزشکی و غیره نیاز است تا مدیریت بهتری در گلخانه صورت بگیرد.

البته برای کار در گلخانه صنعتی علاوه بر متخصصین در حوزه کشاورزی، به افراد دارای تخصص در حوزه بازاریابی و فروش نیز نیاز خواهد بود.

مراحل ساخت یک گلخانه صنعتی

تجهیزات به کار رفته در گلخانه صنعتی

تجهیزاتی که در یک گلخانه صنعتی استفاده می‌شوند، بیشتر از تجهیزات گلخانه سنتی هستند؛ چراکه این گلخانه، برای تولید محصولات کشاورزی با بازدهی حداکثری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گلخانه‌ها باید دارای سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مناسب باشند تا در فصول مختلف دچار مشکل نشوند.

سیستم گرمایشی که در گلخانه صنعتی به کار می‌رود، به دو نوع تقسیم می‌شود. اولی سیستم مرکزی است که برای گلخانه‌های بالای 0.4 هکتار مورد استفاده قرار می‌گیرد و با استفاده از بخار آب، گرمای لازم برای گلخانه را فراهم می‌کند. در نوع دوم که سیستم موضعی نام دارد، از بخاری استفاده می‌شود. این بخاری‌ها به سه دسته منفرد، همرفتی و تابشی تقسیم می‌شوند.

سیستم خنک کننده نیز به دو دسته سیستم تابستانه و زمستانه تقسیم می‌شود. در سیستم تابستانه، فن و یا سیستم مه‌پاش و در سیستم خنک کننده زمستانه نیز تیوپ و پنکه به کار می‌رود.

سیستم آبیاری در گلخانه‌های صنعتی، از نوع سیستم آبیاری تحت فشار است. این سیستم شامل ایجاد شبکه لوله‌کشی آب گرم برای گرم کردن گلدان‌ها و ریشه گیاهان مختلف است. همچنین ایجاد شبکه آبیاری مجزا برای گیاهان و ایجاد اتاق هوشمند تغذیه گیاهان به همراه آبیاری، از دیگر ویژگی‌های سیستم آبیاری تحت فشار است.

دیگر تجهیزات به کار رفته در گلخانه صنعتی شامل ژنراتور، برق اضطراری، ترموستات و ساخت پایه‌های فلزی برای ساخت طبقات مختلف برای قرار دادن گلدان‌ها است.

مزایای استفاده از گلخانه صنعتی چیست؟

گلخانه صنعتی، با توجه به نوع ساختار و تجهیزات به کار رفته در آن، دارای مزایای زیادی است. مهم‌ترین مزیت گلخانه صنعتی نسبت به گلخانه سنتی، امکان کشت انواع گیاهان در تمام طول سال است. این نوع گلخانه، با توجه به متخصصینی که در آن کار می‌کنند و همچنین استفاده از مواد مناسب و آزمایش‌های روزانه، موجب تولید حداکثری محصولات کشاورزی می‌شود. همچنین نسبت به تولید محصولات در فضای باز، هزینه تولید بسیار کمتری دارد.

در گلخانه صنعتی، از ملزومات کشاورزی مانند بذر گیاه، آب و کود به شکل بهینه استفاده می‌شود و حداقل اسراف را دارد. همچنین، در محل‌هایی که امکان کشت به صورت رو باز وجود ندارد، می‌توان با استفاده از گلخانه صنعتی عمل کشت گیاه مورد نظر را انجام داد و از طرف دیگر با توجه به پوشش گلخانه، امکان سرمازدگی در محصولات به حداقل می‌رسد. در این نوع گلخانه‌ها، سموم مورد استفاده و آفات را می‌توان کنترل کرد تا موجب از بین رفتن محصولات نشوند. از دیگر مزیت‌های گلخانه صنعتی یا تجاری، زود به ثمر رسیدن محصولات و در عین حال حفظ کیفیت لازم است. سایت سپید الوند، با بیش از ۱۰ سال تجربه در امر احداث و راه‌اندازی انواع گلخانه‌ها، بهترین و مناسب‌ترین توصیه‌ها در این حوزه و باکیفیت‌ترین تجهیزات را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.